Kinkhoest is een besmettelijke ziekte van de
luchtwegen, vooral gekenmerkt door gierende hoestaanvallen (eventueel gevolgd
door braken). Sinds de jaren negentig is er een toename in het aantal
kinkhoestuitbraken. Zuigelingen en jonge kinderen zijn het meest kwetsbaar: hoe
jonger zij de ziekte krijgen, hoe groter de kans op een ziekenhuisopname,
restverschijnselen of zelfs overlijden. Daarom heeft de Gezondheidsraad
onderzocht of er aanvullende maatregelen nodig zijn om zuigelingen te
beschermen. De eerste kinkhoestvaccinatie wordt binnen het
Rijksvaccinatieprogramma aangeboden rond de leeftijd van twee maanden. De afweer
van het kind komt tot stand in de weken na vaccinatie en neemt toe met het
aantal vaccinaties. Een pasgeboren baby is dus in de eerste maanden onvoldoende
beschermd.
Een methode om baby’s beter te beschermen totdat zij volledig gevaccineerd zijn, is het vaccineren van zwangere vrouwen in het derde trimester. Zij vormen dan antistoffen tegen kinkhoest die zij via de placenta doorgeven aan hun ongeboren kind.
Deze methode wordt al in verschillende landen toegepast (onder andere in Engeland). Daaruit is gebleken dat de kinderen kort na de geboorte hoge antistofwaardes en goede bescherming tegen kinkhoest hebben. De ruime ervaring die is opgedaan met het vaccineren van zwangere vrouwen tegen kinkhoest wijst niet op nadelige effecten voor de zwangerschap of het ongeboren kind.
Op 2 december 2015 adviseerde de Gezondheidsraad de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) dat “effectieve en veilige aanvullende bescherming van de allerjongsten kan komen van antistoffen via de moeder. Dat kan door haar in het derde trimester van de zwangerschap vaccinatie tegen kinkhoest aan te bieden.”
De minister heeft inmiddels laten weten dat zij van plan is om het advies over te nemen, op voorwaarde dat het uitvoerbaar en betaalbaar blijkt te zijn. Omdat vaccinatie van de moeder een nieuw fenomeen is in Nederland, is zorgvuldige afweging nodig. Zij heeft het RIVM gevraagd mogelijke uitvoeringsscenario’s te onderzoeken. In de tussentijd kunnen zwangeren die dit willen nu al, via hun huisarts, voor eigen rekening een kinkhoestvaccinatie krijgen.
Lees ook de aanvullende informatie van het RIVM voor de zorgverlener en voor de zwangere.
